De afgelopen maanden werkte de fractie van  CDA Hoogeveen aan plannen voor de vernieuwing van het sociaal domein. Zo’n 43 ideeën werden opgetekend. Om deze toegankelijk te communiceren en om in contact te komen met veel ervaringsdeskundigen uit Hoogeveen of ver daar buiten is het platform ‘nieuwsociaalhoogeveen.nl’ gestart. Op vrijdag 3 december 2021 werd dit platform geopend door inspirator René Peters. Daarna volgde een goed debat met diverse belangstellenden. Daarmee wordt gestart met het in praktijk brengen van het gedachtengoed uit ‘Nieuw Sociaal Contract’.

De middag werd geopend door woordvoerder sociale zaken, Hetty Bouius-Feijen. Samen met Erik-Jan Kreuze schreef zij 43 actiepunten in het ‘visie- en actiedocument’ ‘minimabeleid: actief, sociaal en rechtvaardig’. De actiepunten worden op het platform gelanceerd.

De hoofdspreker van deze middag was tweede kamerlid René Peters uit Oss. Als oud-wethouder uit Oss wist hij zijn visie te combineren met tientallen praktijkvoorbeelden. Hij begon zijn verhaal met de vergelijking van het alziend oog…Wie in de Bossche Sint Jan loopt, en omhoog kijkt op het hoogste punt van de kathedraal, ziet daar (geschilderd weliswaar) het oog van God. Waar jij omhoog kijkt, kijkt God omlaag. In veel Katholieke gezinnen hing ‘het alziend oog’ als prent in de woonkamer. Met daaronder de wat onheilspellende tekst ‘God ziet u’. Als kind maakte me dat altijd een beetje bang. Het is niet fijn om altijd in de gaten te worden gehouden. En al helemaal niet wanneer je het gevoel hebt dat over alles een oordeel geveld gaat worden. Toch heeft de verhouding tussen overheid en mensen die aan de verkeerde kant van het geluk geboren zijn veel overeenkomsten met het alziend oog. Ook de overheid wil alles weten. En ook de overheid heeft overal een moreel oordeel over. “In de problemen kom je door het maken van verkeerde keuzes. Hulp moet je verdienen. Had je je maar aan de regels moeten houden. Een mens moet leren van zijn fouten. Hoe leg ik dit uit aan de hardwerkende Nederlander? Je bent nog niet toe aan een woning enzovoort.”

Dat zijn allemaal morele oordelen die waar zouden kunnen zijn. Maar er in ieder geval voor zorgen dat echte hulp niet vanzelfsprekend is. Dat is voor het CDA onacceptabel. Een mens is een persoon in relatie tot de ander. Ieder mens is intrinsiek van waarde en maakt deel uit van de gemeenschap. Alleen al het woord achterstand maakt van ongelijkheid een hiërarchie. Je bent nog niet waar je komen moet om mee te kunnen doen. Dat is geen inclusiviteit. Maar inclusiviteit is geen gunst. Maar voorwaardelijk voor de gemeenschap. Een mens heeft bestaanszekerheid nodig. Eten, drinken een dak boven zijn hoofd. Wie dat niet krijgt gaat dood. Maar een mens heeft meer nodig dan dat. Een arm om zich heen. De wetenschap deel uit te maken van een gemeenschap. En zingeving. Het gevoel meer te zijn dan een willoze kurk op de oceaan van het leven. Deel uit te maken van een groter verhaal. Er toe te doen.

Voor het CDA is het kraakhelder. Voor een miljoen mensen is de bestaanszekerheid onvoldoende geregeld. Neen, niemand gaat dood van de honger. Maar teveel mensen weten niet of ze volgende week, maand of jaar voldoende zullen hebben om fatsoenlijk te leven.

René wees het publiek op de schandelijke praktijk van het uit-huis-zetten van mensen. Het blijft een domme maatregelen, iemand wordt uithuisgezet om wat dan ook voor redenen. Echter een ½ jaar later moet iemand tegen veel kosten (leningen in bijzondere bijstand) toch weer in een zelfde huis geplaatst worden.

Het CDA heeft meerdere moties ingediend om niet inbare verhogingen op schulden bij de overheid kwijt te schelden. De uitvoering van die moties kost geen geld in de echte wereld. Commerciële bedrijven zouden zulke vorderingen voor een fractie van de papieren waarde van de hand hebben gedaan. Hoe staat het met de uitvoering van deze moties?

Op verzoek van het CDA is een onderzoek gedaan naar de effecten van de kostendelersnorm. Het verband met dakloosheid onder jongeren is aangetoond. 1 op de 12 huishoudens heeft problematische schulden. Deze groep zit vaak onnodig lang in de problemen. De afwikkeling om te komen tot een regeling duurt gemiddeld zes maanden. In al die tijd komen mensen steeds dieper in de ellende. Maar ook de schuldeisers komen dieper in de problemen. De minister heeft samen met gemeenten, kredietbanken en schuldeisers het schuldenknooppunt ontwikkeld. Dat helpt enorm. Maar veel schulden worden gemaakt bij overheidsorganisaties als de belastingdienst en het CJIB. Maar die zijn weer niet bij het knooppunt aangesloten.

René werkt aan sociaal beleid met drie doelen:

  1. Bestaanszekerheid
  2. Gemeenschapszin
  3. Zingeving

 

Voor iedereen van junk tot koning.

We moeten als samenleving niet gericht zijn op het individu, maar op de mens als sociaal wezen. Daarnaast moet hulp van dichtbij komen. Mensen moeten meer zelfbeschikking hebben.  En we moeten als overheid erg oppassen met morele oordelen. Ook als we hulpverlener zijn. Natuurlijk zijn professionals nodig, maar René heeft niet voor nieuws de methode JIM voor de jeugdzorg door de tweede kamer weten te krijgen.  Goede ideeen komen volgens René van het Instituut Publieke Waarden. Zo is hij groot fan van de doorbraak methode. Het is goed dat er meer wordt gewerkt aan ‘tegendenken’.

Wie kans zag om op de koepel van de Bossche Sint jan te klimmen en probeerde door het alziend oog van God naar beneden te kijken, zou merken dat vanaf die afstand het perspectief vervormd. Middenpijlers lopen niet meer recht naar beneden, maar staan naar elkaar toe als vier x benen. En mensen lijken mieren. Maar waarom naar boven klimmen en naar benden kijken naar mieren die mensen zijn als je ook beneden kunt blijven om met hen te spreken? Helpen doe je in nabijheid.

 CDA Hoogeveen wil met ‘nieuw sociaal Hoogeveen’ werken aan een actief, sociaal en rechtvaardig minimabeleid. Actief omdat het gericht blijft op werk en/of zinvolle tijdsbesteding. Sociaal omdat het gericht moet zijn op inkomenszekerheid en rechtvaardig omdat als je niet wilt meedoen je ook minder beloond krijgt. Graag wil CDA Hoogeveen met haar stuk ‘Nieuw Sociaal Hoogeveen’ met radicale vereenvoudigingen komen.

En CDA Hoogeveen heeft deze punten in verschillende hoofdstukken uitgewerkt en bij al die hoofdstukken diverse acties voorgesteld. Acties waar we graag met iedereen online over in debat gaan. Het concept rapport staat open voor discussie en wordt bij deze uitnodiging bijgevoegd.

Bespreekpunten/stellingen uit ‘Nieuw Sociaal Hoogeveen’ die we hebben gepresenteerd aan de ‘ debatdeelnemers’.  In vet de uitvoerig behandelde stellingen.

  1. B&W van Hoogeveen stuur een oproep naar Den Haag, sluit je aan bij “Deltaplan bestaanszekerheid”;
  2. Opstellen van paspoort ‘nieuw sociaal Hoogeveen’ als missiedocument voor allen die werken aan minimabeleid met als doel te komen tot één missie en gezamenlijke uitgangspunten;
  3. Gebruik de methode Voorschotten om te werken aan tegengaan van de armoedeval en start daarmee garantie-inkomen als pilot in Hoogeveen;
  4. Maak het mogelijk om in Hoogeveen een vrijwilligersvergoeding naast de bijstand te mogen verdienen;
  5. Samenwerking met ondernemers om te werken aan instapbanen voor bijstandsgerechtigden (in lijn met huidige goede werkzaamheden van werkgeversadviseurs op het werkplein en instapbanen met LKS / Go-Risk in Hoogeveen toepassen. Zie pagina 29);
  6. Inzetten op burgerschap als je iets kunt en wilt betekenen voor Hoogeveen. Geen verplichte tegenprestatie, maar ook geen (natura) extra’s voor degene die ‘niet van de bank wil komen’.
  7. Meer nazorg als je aan het werk bent en dus een goede caseload voor een casemanager/jobcoach. Daarnaast transparant maken welke inspanning wordt geleverd per manager/coach;
  8. Goede startkwalificaties voor iedereen in alle fases van de bijstand. Samenwerking met ondernemers op basis van hun en onze businesscase en kijk of ‘ambacht academie’ in Hoogeveen toegepast kan worden;
  9. Werk aan de instapbaan door de methode Douwstra te hanteren. Geen medewerker van gemeente gaat op bezoek bij bedrijven of instellingen zonder 3 CV’s in de tas;
  10. Uitstroombonus of werkbonus en/of bijverdienpremie wordt in Hoogeveen toegepast;
  11. LevenLangLerenKrediet wordt toegepast in Hoogeveen;
  12. We starten weer een moedermavo in Hoogeveen
  13. Werk aan de ‘Rotterdamse wijkbasisbaan’ bijvoorbeeld met wijkteams e/o Smederijen, dorpsbelangen of dorpscoöperatie.
  14. Onderzoek de democratische wijkbasisbaan;
  15. Wees creatief met natura-voorzieningen en overweeg een stadspas 2.0 die voor iedere Hoogevener aantrekkelijk is zodat het gebruiken van deze pas niet stigmatiserend werkt;
  16. Overweeg de Arnhemse methode e/o Jeugdperspectieffonds voor Hoogeveen;
  17. Stimuleer sociaal ondernemen vanuit MVI (maatschappelijk verantwoord inkopen), maar ook door te kijken naar een ontwikkelprogramma of alternatieve financieringsvormen;
  18. Gratis ID voor jongeren met ouders met bijstandsuitkering of een inkomen 110% WML;
  19. Spaargeld of witgoedregeling voor lening via bijzonder bijstand nu als gift.
  20. Giftenregeling in Hoogeveen is goed genoeg!
  21. Probeer via de arbeidsmarktregio te werken met ‘open hiring’
  22. Zorg voor passende communicatie en denk daarbij aan (digitale) geletterdheid beiden gericht op mensen in bijstand en de werkende armen;
  23. Gemeente Hoogeveen moet een armoede monitor instellen.

Ad 1. Volgens de auteurs van dit platform roepen B&W van Hoogeveen op om een oproep naar Den Haag te sturen: sluit je aan bij “Deltaplan bestaanszekerheid”. Zie daarvoor de website van CDA en Groenlinks:   Deltaplan bestaanszekerheid (raadsinformatie.nl)

Ad 2. Lijsstrekker van CDA Hoogeveen Annette Jansen stelde om dit paspoort of manifest op te stellen met de gehele raad van Hoogeveen. Dit om via  het opstellen van een paspoort ‘nieuw sociaal Hoogeveen’ als missiedocument voor allen die werken aan minimabeleid met als doel te komen tot één missie en gezamenlijke uitgangspunten;

Ad 3. Erik-Jan Kreuze en Hetty Bouius roepen ‘Den Haag’ op om een eenvoudiger minimabeleid te ontwerpen. Zij pleiten voor een garantie-inkomen. Maar inmiddels hebben ze na gesprekken met gemeente Voorschotten. Daarom zeggen ze ‘gebruik de methode Voorschotten om te werken aan tegengaan van de armoedeval en start daarmee garantie-inkomen als pilot in Hoogeveen’. Kandidaat-raadslid Arnold van de Weerd (specialist sociaal beleid) riep op dit beleid te omarmen en CDA Hoogeveen geeft deze aanpak mee aan René  Peters;

Ad 10. Uitstroom of werkpremie. René ging hier op: ‘alles wat we kunnen doen om te werken aan een stimulans om te voorkomen dat mensen langer dan 3 jaar in de bijstand zitten moeten we oppakken’. In het verlengde hiervan werd gediscussieerd over verhoging van het WML (wettelijke minimum loon). CDA was hier vorige jaar nog uitgesproken voorstander van. René Peters bevestigde dat het WML direct om hoog moest. Of daarna dan het percentage voor de bijstandsuitkering moet worden verlaagd bleef onderwerp van discussie.

Ad 12. Het Haagse voorbeeld van een ‘moedermavo’ als metafoor voor volwassenen onderwijs werd toegejuicht, maar al snel werd duidelijk dat er in Hoogeveen ook al diverse initiatieven zijn. Zoals de avondschool bij Eduwiek. Fractielid Klaas Kroezen nam op zich om dit nader uit te zoeken en te kijken of het plan moet worden aangepast.

Ad 16 Hoewel er veel sympathie bestond voor het overnemen van schulden (met hoge rentes tot 13%) door de gemeente, werd toch duidelijk dat meer effect verwacht kon worden van diverse preventieve maatregelen. Het CDA plan zal hierop worden uitgebreid.

Om 18.00 werd deze inspirerende online bijeenkomst door Hetty Bouius afgesloten en was er goed moed om de problemen in het sociaal domein verder aan te pakken.

Voor meer informatie of reacties/ideeën: www.nieuwsociaalhoogeveen.nl[1]

 

[1] Open online discussieplatform om verder te werken aan ‘nieuw sociaal Hoogeveen’.